สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ผ. ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง
ที่มาของสำนวน มาจากการนำช้างสองตัวมาร่วมกันลากซุง โดยการผูกช้าง สามารถทำได้สองวิธีคือการลากเคียง และการลากต้อย การลากเคียงคือการผูกช้างทั้งสองตัวให้ยืนคู่กัน ซึ่งจะทำได้เส้นทางการเดินต้องกว้างพอที่ช้างสองตัวสามารถเดินคู่กันได้ ข้อดีของการลากเคียงคือ ช้างสองตัวจะออกแรงเท่าๆ กัน เคียงบ่าเคียงไหล่กัน
ส่วนการลากต้อย นั้นจะใช้การผูกช้างโดยให้ช้างตัวหนึ่งอยู่ด้านหน้าเลียกช้างตัวนี้ว่าช้างเท้าหน้า และช้างอีกตัวอยู่ด้านหลังเลียกช้างตัวนี้ว่าช้างเท้าหลัง สามมารถทำงานได้ดีในที่รกมีทางเดินแคบๆ เชือกที่ผูกคอช้างเข้าไม่ได้ลอดใต้หว่างขาช้างแต่เขาใช้เชือกสองเส้นออกทางไหล่ ซ้ายหนึ่งเส้น ไหล่ขว่าอีกหนึ่งเส้น เชือกทั้งสองเส้นของช้างตัวหน้าจึงทำหน้าที่บังคับช้างตัวหลังให้เดินตามตัวหน้าเท่านั้น ไม่สามารถเถลไถล ออกนอกลู่นอกทางได้
และการเดินของช้าง ช้างจะก้าวเท้าหลังก่อนเสมอและตามด้วยก้าวเท้าหน้าตาม ไม่ใช่เดินไปข้างหน้าด้วยการก้าวเท้าข้างหน้าก่อน โดยสำนวนนี้เข้าใจผิดว่าผู้ชายเป็นผู้นำ ผู้หญิงเป็นผู้ตาม แท้จริงแล้วผู้ชาย และผู้หญิงต่างต้องช่วยเหลือเกื้อกูลกันและทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุดในครอบครัว
สำนวนที่คล้ายกัน ผัวหาบ เมียคอน
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การเข้าใจและให้เกียรติซึ่งกันและกันของสามีภรรยา เพื่อที่จะขับเคลื่อนไปข้างหน้า
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง
- บ้านหลังนี้อยู่กินกันอย่างมีความสุข ไม่มีปากเสียง เพราะมีสามีเป็นผู้นำที่ดี ทำมาหากินเลี้ยงครอบครัว ส่วนภรรยาก็เป็นแม่บ้านที่ดี ทำงานบ้าน เลี้ยงดูลูกๆ เป็นอย่างดี
- สมัยก่อนคำที่ว่า ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง ความหมายคือ ในครอบครัวสมัยก่อนสามีจะเป็นคนทำงานหาเงินจุนเจือครอบครัวเป็นหลัก ส่วนภรรยาจะทำงานบ้าน เลี้ยงลูก ดังนั้นสามีจึงเป็นผู้นำ หาเลี้ยงคนในครอบครัว นำพาให้ครอบครัวอยู่กินอย่างมีความสุข
- จากสามีเป็นช้างเท้าหน้า ภรรยาเป็นช้างเท้าหลัง สมัยนี้ครอบครัวก็เหมือนจิงโจ้ มีขาหลังไว้นำพา มีขาหน้าไว้พนมมือ
- หญิงชาย เมื่อมาอยู่ร่วมกัน เป็นครอบครัวเดียวกัน จะช้างเท้าหน้าช้างเท้าหลัง หญิงชายที่ไม่ร่วมมือกัน ก็ควรแยกจากกันไป
- ผมในฐานะที่เป็นผู้ชาย นอกบ้านผู้ชายจะเก่ง แต่ในบ้านเสร็จผู้หญิงหมด เขาบอกว่าผู้ชายเปรียบเสมือนช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลังนั่นแหละ