Advertisements
สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ จ. จงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา
ความหมายของสุภาษิตจงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา
ที่มาของสำนวน เปรยบเปรยถึงธรรมชาตินิสัยของอีกา โดยสอนคนให้เอาเยี่ยงความขยันที่ออกหากินเช้าตรู่ แต่ไม่ให้เอาอย่างนิสัยชั่วที่ชอบลักขโมยกินนั่นเอง
อีกาเป็นสัตว์ที่ขยัน ตื่นแต่เช้าเพื่อบินไปหาอาหาร รักตัวเอง รักครอบครัว (รักลูก) นี้คือลักษณะที่ดีของกา น่าเอาเยี่ยงอย่าง แต่มันก็เป็นสัตว์ที่มีนิสัยขี้ลัก ขี้ขโมย เป็นมิจฉาชีพ ไม่ควรเอาอย่างเป็นอย่างยิ่ง
สรุปความหมายของสำนวนนี้ ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การพิจารณาว่าสิ่งใดที่ดี สิ่งใดที่ไม่ดี ควรเอาแบบอย่างแต่สิ่งที่ดีเท่านั้น
คติเช่นนี้น่าสนใจตรงที่ในตัวคนคนหนึ่งอาจมีบางสิ่งให้เอาเยี่ยงและมีบางสิ่งไม่ให้เอาอย่างทั้งสองแง่มุมล้วนเป็นประโยชน์หากแยกแยะออก
Advertisements
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตจงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา
- ถึงเขาจะอาศัยอยู่ในสลัม พ่อติดเหล้า แม่ติดการพนัน แต่เขาก็สามารถเป็นคนดีได้ รู้ว่าสิ่งไหนควร หรือไม่ควร นี่แหละจงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา ชีวิตคนเราลิขิตเองได้ จะให้ดีมันก็ดี จะให้ไม่ดีมันก็ไม่ดี ไม่มีใครช่วยได้นอกจากตัวเราเอง
- ดาวเรืองเป็นคนขยัน เรียนเก่ง แต่ออกจะเป็นคนเห็นแก่ตัว พวกเธอควรจะเลือกเอาอย่างในสิ่งที่ดี ดังสำนวนจงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา
- “ตื่นแต่เช้าเยี่ยงกาหาอาหาร มิเกียจคร้านชีวิตคิดดิ้นด้น แต่อย่าเอานิสัยกามาปะปน ที่ชอบวนลักขโมยโฉบโกยกอง สำนวนบอกรู้คิดพิจารณา สิ่งดีว่าเอาอย่างทางถูกต้อง แต่สิ่งร้ายชั่วทรามลามคะนอง อย่าจับจ้องเอาอย่าง… ท่านยั้งเตือนฯ”
- อย่างที่โบราณว่าจงดูเยี่ยงกา แต่อย่าเอาอย่างกา ถึงเขาจะอาศํยอยู่ในสลัมมีพ่อติดเหล้า แม่ติดการพนัน แต่เธอก็สามารถเป็นคนดีได้ รู้ว่าสิ่งไหนควรหรือไม่ควร
- ราตรี เป็นคนขยัน เรียนเก่ง มีการงานดี (น่าเอาเยี่ยง)แต่ออกจะเป็นคนเห็นแก่ตัว ชอบเอารัดเอาเปรียบคนอื่น (ไม่น่าเอาอย่าง)
