สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ท. แทรกแผ่นดินหนี
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยแทรกแผ่นดินหนี
ที่มาของสำนวนนี้คือ สำนวนนี้มาจากเรื่องรามเกียรติ์ตอนกำเนิดนางมณโฑ เรื่องก็มีอยู่ว่า มีฤๅษี 2 ตนอยู่ที่อาศรมในป่าหิมพานต์ ทุกวันจะมีแม่โค 5๐๐ ตัว มาหยดน้ำลงในอ่างไว้ให้เหล่าฤๅษีได้กิน เมื่อฤๅษีกินแล้วก็แบ่งให้แม่กบตัวหนึ่งที่อาศัยอยู่ในบริเวณอาศรมด้วย วันหนึ่งธิดาพญานาคเกิดรัญจวนใจ อยากจะหาคู่อภิรมย์ จึงได้ขึ้นมาจากบาดาลแปลงกายเป็นหญิงงามแล้วเที่ยวเสาะหาผู้ชายแต่ก็ไม่พบผู้ใด พบแต่งูดินตัวหนึ่ง ธิดานาคจึงกลับร่างเป็นนาคแล้วเข้าสมสู่กับงูดิน เหล่าฤๅษีผ่านทางมาพบเข้าเห็นเป็นเรื่องไม่สมควรก็ใช้ไม้เท้าเคาะตัวธิดานาคให้ผละออกมา ธิดานาครู้สึกอับอายจึงแทรกแผ่นดินหนีไป
บทประพันธ์ที่บรรยายความรู้สึกของธิดานาคในเรื่องรามเกียรติ์มีดังนี้
“ให้คิดอัปยศอดอาย ดั่งกายจะละลายลงกับที่
ก็ชำแรกแทรกพื้นปฐพี หนีไปพิภพบาดาล”
ส่วนธิดานาคเกรงว่าบิดารู้เข้านางจะถูกลงโทษ จึงคิดสังหารเหล่าฤๅษีเสีย นางจึงขึ้นมาบนพื้นดินแล้วคายพิษลงในอ่างน้ำนมของฤๅษี ฝ่ายแม่กบเห็นเข้าก็คิดทดแทนบุญคุณฤๅษี โดยกระโดดลงไปในอ่างน้ำนมให้พิษนาคสังหารตน เพื่อฤๅษีจะได้ไม่กินน้ำนม เมื่อเห็นซากกบ ฤๅษีก็ตำหนิแม่กบ แต่ก็ชุบชีวิตขึ้นมาด้วยความเมตตาแล้วถามสาเหตุ ครั้นรู้ความจริงก็ชุบแม่กบขึ้นเป็นหญิงงามให้ชื่อว่า มณโฑ ซึ่งแปลว่า กบ
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ หลีกหนีไปให้พ้น ไม่อยากให้ใครพบหน้าเพราะอับอาย ใช้กับความรู้สึกอาย หมายถึง อายมากจนอยากจะแทรกตัวลงไปในดินเพื่อหนีหน้าผู้คนนั่นเอง
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตแทรกแผ่นดินหนี
- ฉันอายจนอยากจะแทรกแผ่นดินหนี ให้หายไปจากตรงนั้นเมื่อครั้งที่คนที่ฉันแอบชอบ มาเจอฉันในสภาพที่โทรมมาก ผมกระเซอะกระเซิงจนดูไม่ได้
- ขณะที่เดินอยู่บนเวที เธอเหยียบชายกระโปรงที่ยาวกรอมเท้าของตนเอง แล้วล้มคะมำลงท่ามกลางสายตานับร้อยๆ คู่ เธออายแทบจะแทรกแผ่นดินหนีไปเลย
- คนประเภททำอะไรเห็นแก่ตัว เอาเปรียบผู้อื่นอยู่ตลอกเวลาคงต้องว่า ต้องประจานกันบ้าง เอาให้อายจนต้องแทรกแผ่นดินหนีเลย
- เพื่อนผมไปห้างแล้วตดเสียงดังมากๆ คนต่างหันมามองแล้วยิ้ม หัวเราะกันบ้าง มันอายจนแทบจะแทรกแผ่นดินหนีเลย
- แฟนผีโม้ไว้เยอะว่าจะชนะหงส์ในศึกแดงเดือด สุดท้ายหงส์ยำเละคาบ้าน แฟนบอลผีอายจนแทรกแผ่นดินหนีหมด
