สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ บ. บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยบัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น
ที่มาของสำนวน เปรียบเปรยถึงการดึงดอกบัวขึ้นจากน้ำที่มีเหง้าอยู่ในตม ส่วนของดอกจะโผล่พ้นน้ำ เวลาเราเด็ดดอกบัว ถ้าเราดึงก้านของดอกแรงดอกบัวก็จะช้ำและยังทำให้เหง้าที่อยู่ในตมกระจายดินขึ้นมาทำให้น้ำขุ่น
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การรู้จักประนีประนอม ค่อยๆ พูดจากัน ถนอมน้ำใจกันเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดปัญหาผิดใจ ขุ่นข้องหมองใจกัน
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตบัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น
- เป็นเพื่อนบ้านกันปัญหาแค่นี้ ค่อยๆพูดกันดีกว่า ทำยังไงให้บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น เพราะยังไงก็ต้องเห็นหน้ากันไปตลอด
- คนเราคบกัน การปฏิบัติต่อกัน ปฏิบัติต่อคนรอบข้างเป็น เรื่องสำคัญ การพูดดี ปฏิบัติดี นึกถึงจิตใจคนอื่น บัวไม่ให้ช้ำน้ำไม่ ให้ขุ่น ก็จะคบกันได้ยืดยาวไม่มีปัญหาต่อกัน แต่ก็ไม่ใช่ จะเป็น แบบนี้ทุกคู่ทุกคน เพราะคนเราส่วนใหญ่คิดถึงแต่ตัวเอง คนเรามี ความเห็นแก่ตัวเป็นพื้นฐานในจิตใจ บางทีก็เอาเปรียบคนรอบข้าง คนใกล้ตัว คนในครอบครัวโดยไม่ตั้งใจก็มี กว่าจะรู้ตัวอีกฝ่ายก็ บอกศาลา เลิกคบไปแล้ว
- คนทำอาชีพค้าขาย จะขายของก็ต้องพูดจากันแบบบัวไม่ให้ช้ำน้ำไม่ให้ขุ่น ลูกค้าจะได้ซื้อของกับเราไปนานๆ
- “บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น ต้องเด็ดบัวไม่ให้ช้ำน้ำไม่ขุ่น ไปทำบุญสุนทานการกุศล บังเกิดความร่มเย็นเป็นมงคล ให้มีผลแผ่ธรรมคำเมตตา เปรียบทำการสิ่งใดไม่หักหาญ ไม่เป็นพาลรานร้ายหมายใจหา อะลุ่มอล่วยช่วยเหลือเผื่อแผ่พา มากมีจิตวิทยามาทำทาง ไม่กระทบกระทั่งทั้งสองฝ่าย ไม่วุ่นวายจุ้นจ้านเที่ยวซ่านสร้าง ไม่คอยจ้องจับผิดคิดระคาง เดินสายกลางเกื้อกูลพูนสัมพันธ์ หมั่นถนอมน้ำใจไม่เคืองขุ่น ใช้พระคุณนำทางมาสร้างสรรค์ พลั้งเผลอผิดพลาดไปอภัยพลัน เสริมสร้างขวัญกำลังใจให้ยั่งยืน มีความละมุนละไม ถนอมน้ำใจกัน” – สำนวนไทยคำกลอน
- การคิดถึงความรู้สึกของคนอื่น ปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยดี ทั้งการ พูด การคิด การกระทำ ถ้อยทีถ้อยอาศัย บัวไม่ให้ช้ำน้ำไม่ให้ขุ่น ไม่เอาเปรียบ ไม่ทำให้อีกฝ่ายหรือคนรอบข้าง ได้รับความเดือดร้อน