สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ต. ตีตนก่อนไข้
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยตีตนก่อนไข้
ที่มาของสำนวนนี้คือ การกำหนดตัวเองให้เสมือนว่ามีความเจ็บไข้ได้ป่วยทั้งๆ ที่ตนเองไม่ได้เจ็บไข้ได้ป่วยเลย จนกระทั่งตนเองป่วยไปซะจริงๆ การวิตกกังวลเกินกว่าเหตุเพียงได้ข่าวไม่ดี หรือเรื่องในทางไม่ดีก็แสดงอาการกลัว และวิตกกังวลเกินไป หรือแสดงอาการกลัวไปก่อนที่เหตุการณ์จริงๆ นั้นจะเกิดขึ้น ซึ่งเหตุการณ์นั้นๆ บางทีอาจจะไม่เกิดขึ้นก็ได้ กลับเป็นทุกข์เป็นร้อนหมดกำลังใจที่จะต่อสู้ ทำให้ไม่มีกำลังใจในการคิดหาวิธีที่จะป้องกันไว้ก่อน เปรียบเสมือนกับการกังวลว่าตนเองว่าจะเป็นไข้ทำให้กินไม่ได้นอนไม่หลับ จนร่างกายทรุดโทรมจนเป็นไข้ไปในที่สุด ทั้งๆ ที่ตนเองยังไม่ได้เป็นอะไรเลย เรียกว่าชิงเป็นไข้ไปเสียก่อน ไข้ยังมาไม่ถึงเลย เพราะความกังวลเกินเหตุนั่นเอง
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ เป็นกังวล ทุกข์ร้อน หวาดกลัวในเรื่องที่ยังมาไม่ถึง ยังไม่เกิดขึ้น กล่าวคือการที่บุคคลกังวลทุกข์ร้อน หรือหวาดกลัวในเรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น ได้แต่มโนไปเองว่า จะเกิดสิ่งนั้นสิ่งนี้ขึ้น แล้วก็มาวิตกทุกข์ร้อนกินไม่ได้นอนไม่หลับ เกรงว่าสิ่งร้ายๆนั้นจะเกิดขึ้น จนทำให้ตนเองมีความเครียดร่างกายทรุดโทรมลงไป
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตตีตนก่อนไข้
- ครูเขาก็แค่เรียกนายไปถามเฉยๆ เพราะนายเห็นพวกนั้นเล่นยากัน อย่าเพิ่ง ตีตนก่อนไข้ เลย
- ตำรวจแค่เรียกตัวคุณไปสอบสวน เป็นพยาน เนื่องจากคุณเป็นผู้พบเห็นเหตุการณ์ อย่าเพิ่งไปตีตนก่อนไข้เลย
- ตอนนี้คงต้องทำความเข้าใจเรื่องสร้างเขื่อนให้กับชาวบ้านเสียก่อน เพราะตอนนี้พวกเขาต่างพากัน ตีตนก่อนไข้ หวาดกลัวปัญหาต่างๆ นานา โดยไม่มีมูลความจริงเลย
- ตอนนี้ทั้งบ้านกับลังวุ่นวาย เพราะชาวบ้านกำลังตีตนก่อนไข้ หวาดกลัวกับข่าวที่มีกระแสออกมาว่าโลกจะแตก ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้
- สมชายเป็นมะเร็งระยะแรก แต่ดันตีตนก่อนไข้ บ่นว่าตนจะต้องตายๆ จนครอบครัวต้องให้หมอมาบอกว่าแค่ระยะแรกยังรักษาให้ขาดได้ ไม่ต้องห่วง