สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ช. ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร
ที่มาของสำนวน การปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างชายหญิงในสังคมไทย ซึ่งสอนให้ผู้หญิงรักนวลสงวนตัว โดยผู้ชายเปรียบเหมือนข้าวเปลือกที่สามารถนำไปหว่านหรือเพาะปลูก งอกใหม่ได้อีก ส่วนผู้หญิงเปรียบเหมือนข้าวสารคือผ่านการขัดสีแล้วพร้อมที่จะนำไปหุงไม่สามารถนำไปปลูกได้อีก
สรุปความหมายของสำนวนนี้ ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ชายนั้นเปรียบเสมือนข้าวเปลือก ตกไปที่ไหนก็สามารถเจริญงอกงามได้ แต่หญิงกลับเป็นเพียงข้าวสาร ที่ไม่อาจงอกงามบนพื้นดินได้อีก และมักถูกใช้เพื่อสอนให้หญิงไทยทั้งหลายรู้จักรักนวลสงวนตัวอยู่ร่ำไป
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร
- ไม่ว่าจะเกิดอะไร ยุคสมัยไหน คำสอนโบราณสอนคนให้เป็นคนดี อย่างเช่น สำนวนสุภาษิตชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร ความหมายที่เรียบง่าย แต่ลึกซึ้ง เข้าถึงจิตใจ ธรรมชาติของคน เพื่อให้ผู้คนนยึดหลักในทางที่ดี ตามประเพณี
- ลูกเป็นผู้หญิงจะทำอะไรต้องระมัดระวัง ไม่ใช่ทำตัวห่ามๆ เที่ยวจนดึกดื่นแบบผู้ชาย อย่างที่โบราณว่าชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสาร ทำอะไรมีแต่จะเสียหายนะ
- เกิดเป็นหญิงจะทำอะไรจะคบกับใครก็ดูแลตัวเองด้วย โบราณท่านว่า ชายข้าวเปลือก หญิงข้าวสาร ถ้ามีอะไรพลาดขึ้นมาเราก็มีแต่เสียกับเสีย ผู้ชายเที่ยวดึกกลับเช้าไม่มีใครเขาว่าอะไรหรอก แต่เราเป็นหญิงจะไปทำแบบนั้นมันไม่งาม อย่างที่เขาว่า ชายข้าวเปลือก หญิงข้าวสาร นั่นแหละ เป็นสุภาษิตสอนหญิงที่ดี ถึงจะให้ท้ายผู้ชายมากไปหน่อยก็ตาม… แต่วัฒนธรรมต้นกรุงผู้ชาย มีอำนาจเหนือผู้หญิง มากกว่าปัจจุบัน
- “ชายข้าวเปลือกหญิงข้าวสารโบราณว่า น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่าอัชฌาสัย เราก็จิตคิดดูเล่าเขาก็ใจ รักกันไว้ดีกว่าชังระวังการ”
- ผู้ชายก็เหมือนข้าวเปลือกไปที่ไหนก็สามารถสืบพันธุ์ได้ แต่ผู้หญิงนั้นเหมือนข้าวสารเมื่อผิดพลาดเสียหายตกที่ไหนก็เน่า ยุคสมัยไหนก็ไม่เสื่อมคลายในโลกที่มีแต่การเรียกร้องความเท่าเทียม แต่คนเราจะฝืนธรรมชาติได้อย่างไร!?