สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ฤ. ฤาษีเลี้ยงลิง
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยฤาษีเลี้ยงลิง
ที่มาของสำนวน มาจากนิทานโบราณ เรื่องมีอยู่ว่า กาลครั้งหนึ่ง… นานมาแล้ว มีฤาษีตนหนึ่งอาศัยอยู่ในป่าลึก ฤาษีตนนี้ได้เลี้ยงลิงไว้ฝูงหนึ่ง ลิงซุกซนมากจนฤาษีต้องเฆี่ยนตีอยู่เสมอ วันหนึ่งพระราชาเสด็จมานมัสการฤาษี เห็นฤาษีตีลิงก็รับสั่งว่า “ลิงซนตามธรรมชาติของมัน ไม่ควรต้องเฆี่ยนตี” ฤาษีก็รับคำว่าจะไม่ตีลิงอีกต่อไป แต่ทูลขอพระราชาให้งดลงอาญาราษฎรด้วย เมื่อไม่มีการลงอาญา คนร้ายก็กำเริบ ก่อความเดือดร้อนไปทั่ว ฤาษีทูลพระราชาว่า “ผู้ที่ไม่อยู่ในระเบียบวินัย ย่อมก่อให้เกิดความเดือดร้อน จำเป็นต้องมีการลงโทษ” จึงเป็นที่ว่าของสำนวนนี้
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ผู้ที่เลี้ยงเด็กซุกซน หรือปกครองคนหมู่มากที่ไม่อยู่ในระเบียบวินัย ซึ่งจะทำให้เกิดความเดือดร้อน
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตฤาษีเลี้ยงลิง
- ครูสมชายเป็นครูประจำชั้นอนุบาล ซึ่งห้องที่ครูสมชายสอนเป็นห้องที่มีเด็กซุกซนทั้งนั้น ไม่ว่าเขาจะพูด จะสอนเท่าไหร่ เด็กๆก็ไม่ฟังไม่สนใจ เอาแต่วิ่งเล่น ขาดระเบียวินัย ทำให้ห้องเรียนใกล้ๆ ไม่พอใจที่ห้องครูสมชายชอบส่งเสียงดัง
- นี่คุณ วันนี้ฉันเหนื่อยเหลือเกิน เด็กพวกนั้นซนเหลือเกินจน ฉันเหมือนเป็นฤาษีเลี้ยงลิงไปเลย
- แต่ก่อนนี้เมื่อถึงสิ้นปี สื่อมวลชนก็มักจะรวมหัวกันทั้งฉายาบุคคลใน ครม.หรือคนที่มีบทบาทเด่นในรอบปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะนายกรัฐมนตรีเป็นที่สนใจมากกว่าตำแหน่งอื่น ในอดีตที่ผ่านมา ฉายานายกรัฐมนตรีที่ถูกใจและเรียกขานกันมา ก็อย่างเช่น ตลกหลวง โหรหน้าสนามกีฬา ฤาษีเลี้ยงลิง นายกฯลิ้นทอง พระเตมีย์ใบ้ ฯลฯ เป็นต้น
- คุณครูครับ ผมเข้าใจความลำบากของคุณครูในฐานะผู้ปกครองคนหนึ่งที่ต้องดูแลเด็กชั้นอนุบาล เด็กวัยนี้กำลังซนมาก คุณครูคงยุ่งวุ่นวายเหมือนฤาษีเลี้ยงลิงเลยละครับ
- “ฤาษีเลี้ยงลิง ลิงเลี้ยงกล้วย” รัฐบาลเสียงปริ่มน้ำ ซดหูฉลามพุงกางในวันสิ่งแวดล้อมไทย สุดยอดจริงๆ รัฐบาลชุดนี้ (ประชด)