Advertisements
สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ข. ข้าเก่าเต่าเลี้ยง
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยข้าเก่าเต่าเลี้ยง
ที่มาของสำนวน เปรียบเปรยถึงบริวาร หรือคนรับใช้(ข้า) ที่อยู่ด้วยกันแต่ก่อนมา ย่อมไว้ใจได้ เหมือนกับเต่าที่เราเลี้ยงมัน มันก็จะอยู่กับเรานานวัน เพราะว่าเต่ามันอายุยืนยาว คนเก่าคนแก่ที่อยู่ด้วยกันในฐานะคนรับใช้มานาน ย่อมมีความไว้ใจได้ เพราะมีความซื่อสัตย์ปรากฏเป็นที่ประจักษ์อยู่แล้ว เปรียบประดุจดัง “เต่าเลี้ยง” คือ เต่าที่เรานำมาเลี้ยงไว้เราย่อมเลี้ยงมันได้อย่างยาวนาน หรือมันจะอยู่ให้เราเลี้ยงได้นานวัน เพราะเต่ามันมีอายุยืนยาวมากๆ นั่นเอง
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ คนเก่าคนแก่, คนที่อยู่ด้วยกันในฐานะรับใช้มานาน ที่อยู่ด้วยกันจนไว้วางใจได้ ซึ่งคนโบราณมักจะนำคำนี้ไปใช้กับคนที่อยู่ด้วยกันมานานในแง่ของความไว้ใจได้ ความซื่อสัตย์ที่เป็นที่ประจักษ์
Advertisements
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตข้าเก่าเต่าเลี้ยง
- ตาคนนี้ไว้เนื้อเชื่อใจได้เป็นอย่างดี เพราะแกเกิดที่นี่ แกจึงเป็นข้าเก่าเต่าเลี้ยง อยู่ด้วยกันมาตั้งแต่แกเกิดจนถึงปัจจุบันนี้
- สุชาวดีเล่าให้เพื่อนของเธอฟังว่า หญิงชราคนนั้นที่เอาน้ำมาให้เราดื่มไม่ใช้ญาติของเธอแท้ๆ แต่เคยรับใช้คุณยายของเธอ จากนั้นก็มาเป็นแม่นมของคุณแม่ จนกระทั่งปัจจุบันก็ยังอยู่ที่บ้านนี้ และเธอก็ให้ความเคารพนับถือเรียกหญิงชราคนนั้นว่าคุณยาย
- นี่หญิง ลุงคนนี้ไว้ใจได้สบาย แกเป็นข้าเก่าเต่าเลี้ยง อยู่ด้วยกันมาตั้งแต่แกเป็นหนุ่ม
- ลุงสมชายเป็นข้าเก่าเต่าเลี้ยงตระกูลเรา แกอยู่ทำงานเป็นพ่อบ้านเรามาสองรุ่นแล้วลูก
- คนที่ทำงานด้วยกันเป็นเวลานานในฐานะหัวหน้า ลูกน้อง ย่อมเหมือนข้าเก่าเต่าเลี้ยงเป็นธรรมดา ทำให้เจ้านายรักและเชื่อใจได้โดยไม่มีข้อสงสัยเลย
Advertisements