สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ อ. อัฐยายซื้อขนมยาย
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยอัฐยายซื้อขนมยาย
ที่มาของสำนวน มาจากนิทานวรรณกรรมพื้นบ้านเรื่องศรีธนญชัย คำว่าอัฐ ในสำนวนนี้หมายถึงเงินตรา (เป็นคำเรียกสมัยก่อน) ซึ่งได้เปรียบเปรยถึง การขอเงินยาย(ที่ทำขนมขาย) มาเพื่อที่จะนำเงินไปซื้อขนมของยายเอง ผู้ซื้อไม่ต้องเสียเงินซักแดง และยังได้ขนมกลับมาทานอีกด้วย
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การได้รับสิ่งของหรือทรัพย์สินจากผู้ใดผู้หนึ่ง แล้วนำทรัพย์นั้นๆ มาใช้กับผู้นั้น โดยที่ตนเองไม่ต้องลงทุนอะไร
วิธีนี้มักจะใช้กับการสู่ขอหญิงสาวที่ฝ่ายชายสิ้นไร้ไม้ตอกไม่มีมีเงินทองที่จะเป็นสินสอดทองหมั้นได้ แต่ทว่าเป็นคนดีมานะขยันในการทำงาน พ่อแม่ฝ่ายหญิงชื่นชอบ และนิยมยกย่อง อยากได้เป็นลูกเขย และลูกสาวก็รักชอบเป็นอย่างดี จึงมอบทรัพย์สินเงินทองให้แก่ฝ่ายชาย เพื่อเป็นค่าสินสอดในการสู่ขอ และเพื่อมิให้คนอื่นรู้เป็นการกันคำครหานินทา จึงได้กระทำอย่างลับๆ การกระทำเช่นนี้แหละที่เราเรียกว่าอัฐยายซื้อขนมยาย
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตอัฐยายซื้อขนมยาย
- บางคนแก่ชราแล้ว ก็ไม่ได้ทำอะไรอาจเปิดร้านขายของเล็กๆ ในหมู่บ้านเวลามีลูกหลานมาเยี่ยมเยือน ก็จะให้เงินเล็กๆ น้อยๆแต่บางทีเงินเหล่านั้นก็ไม่ได้ไปไหน เพราะในร้านอาจมีขนม ของขบเคี้ยว ที่เด็กๆ ชอบ ก็จะนำเงินที่ได้ มาซื้อของในร้านนั่นเอง ซึ่งก็จะเข้าทำนอง อัฐยายซื้อขนมยาย คนให้เงินก็ได้เงินของตัวเองกลับคืนมา ส่วนคนซื้อก็ไม่ได้ใช้เงินของตัวเอง
- วันนี้เป็นวันเกิดของแม่ เด็กชายต๋องอยากกินขนมเค้ก จึงได้ขอเงินแม่ไปซื้อเค้ก โดยอ้างว่าจะซื้อมาอวยพรวันเกิดแม่ ตรงกับสำนวนไทยที่ว่าอัฐยายซื้อขนมยาย
- มานะกลุ้มใจมากที่ไม่สามารถหาเงินทองไปสู่ขอ วนิดา ได้ แต่แล้วจู่ๆ พ่อแม่ของวนิดาก็เรียก มานะ ไปพบ และได้มอบเงินค่าสินสอดทองหมั้นให้แก่มานะ เขาจึงได้จัดพิธีสู่ขอ วนิดา อย่างนี้เขาเรียกว่าอัฐยายซื้อขนมยาย
- ในครอบครัวคนรวยบางครอบครัวนั้น บางคนก็ขอเลือกคนดีมาเป็นลูกเขย แม้จะมีฐานะยากจน แต่คนดีย่อมไม่สร้างปัญหาเดือดร้อนใดๆ ตามมา บางคนไม่ได้สนใจเรื่องหน้าตาตัวเอง ไม่เกี่ยงว่าลูกเขยจะต้องร่ำรวย มีฐานะ มีชื่อเสียง มีหน้าที่การงานที่ดีแต่ขอให้เป็นคนดีก็พอใจแล้ว เพราะบางคนนั้นก็เข้ามาโดยเข้ามาดูแลทั้งครอบครัว ดูแลพ่อแม่ฝ่ายหญิงด้วยเช่นกัน ในขณะที่ ลูกเขยซึ่งร่ำรวย มีฐานะ แต่อาจเป็นคนเห็นแก่ตัว ไม่เอาใคร ไม่คบใคร อยากจะได้เพียงลูกสาวอยากจะแต่งงานกันเท่านั้น แล้วก็พากันแยกตัวไม่มายุ่งกับครอบครัวของฝ่ายหญิงในกรณีอย่างนี้ การเลือกคนดีย่อมจะดีกว่าเลือกลูกเขยฐานะร่ำรวยแต่เห็นแก่ตัวอย่างแน่นอน
- การลงทุนก็เหมือนเอาอัฐยายมาซื้อขนมยาย ได้ทุกกิจการที่ดี แถมยังได้ดอกเบี้ยทบต้นอีก เรียกว่าได้ทั้งขึ้นทั้งล่อง เด็กสมัยใหม่ควรเรียนรู้การลงทุนให้เร็ว