สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ก. กระต่ายหมายจันทร์
ความหมายสุภาษิตคำพังเพยกระต่ายหมายจันทร์
ที่มาของสำนวน หากเป็นเรื่องคำสุภาษิต กระต่ายหมายจันทร์ คงเปรียบเสมือน คนที่หมายปองกับคนที่สูงส่งกว่าตน ในที่นี้หมายถึงหน้าที่การงานหรือการเงินที่ดีกว่าตนเอง
แต่หากเป็นนิทานกระต่ายหมายจันทร์ ที่มีเรื่องราวมาจากการที่กระต่ายตัวหนึ่งหลงรักพระจันทร์ และคิดจะปืนขึ้นไปหาพระจันทร์ ซึ่งกระต่ายตัวอื่นๆ ไม่ได้เห็นด้วย เพราะรู้ว่าไม่มีทางที่กระต่ายตัวนี้จะปืนขึ้นไปหาพระจันทร์ได้ แต่กระต่ายตัวนี้เองก็ไม่ย่อท้อ พยายามหายอดเขาสูงเพื่อที่มันจะปืนขึ้นไปหาพระจันทร์ พอมันขึ้นมาได้สำเร็จ มันรู้สึกว่าได้เข้าใกล้กับพระจันทร์แล้ว แต่เจ้ากระต่ายเองก็ยังไม่พอใจ ยังรู้สึกว่าอยากที่จะเข้าใกล้อีก มันจึงพยายามปืนขึ้นไปบนต้นไม้ แล้วเอื้อมมือออกไปเพื่อจะจับพระจันทร์ตามที่มันต้องการ แต่แล้วมันก็ตกลงมาอย่างแรง มันได้แต่นอนมองพระจันทร์จนลมหายใจสุดท้าย
ในสมัยโบราณนำเอากระต่ายกับดวงจันทร์มาใช้ในคำพังเพยสำนวนนี้ โดยเฝ้ามองดูพฤติกรรมธรรมชาติของสัตว์เช่นกระต่าย ที่ชอบออกมาเล่นแสงจันทร์ในเวลาเดือนหงาย เดือนส่องสุกสว่างอยู่บนท้องฟ้าเปรียบเหมือนสตรีผู้สูงศักดิ์ กระต่ายก็คือชายฐานะ ต่ำต้อยที่มุ่งหมายปองดอกฟ้า ก็ได้แต่แลหา มิอาจเอื้อมมือถึงได้ สำนวนทันสมัย ในปัจจุบันก็คือ “หมาเห่าเครื่องบิน” กับ “หมาเห็นปลากระป๋อง” สำนวนนี้มีรากมาจากวรรณคดี
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ผู้ชายที่หมายปองหญิงสูงศักดิ์ ฐานะดีกว่าตัวเอง สำนวนดังกล่าวใช้ในการเตือนสติหนุ่มให้รู้จักในการประมาณตน ทำและคิดในเรื่องที่เป็นไปได้รักและชอบคนที่อยู่ในระดับเดียวกันอย่าใฝ่สูงให้เกินศักดิ์ จะทำให้ความรักนั้นอับเฉา และไม่มีความสุขในชีวิต การที่จะดันทุรังไปรักหรือชอบคนที่มียศศักดิ์สูงกว่าตนเองนั้นมีความเป็นไปได้น้อยมาก และไม่คุ้มค่าเพราะสรุปสุดท้ายแล้วก็มักไม่สมหวังอยู่ดี เพราะถึงแม้ว่าฝ่ายหญิงจะเล่นด้วยแต่ก็คงไปไม่ถึงขั้นได้แต่งงานกันเป็นแน่
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตกระต่ายหมายจันทร์
- นี่เอ นายไปพัฒนาตัวเองดีกว่า ไม่ใช่ทำตัวเป็นกระต่ายหมายจันทร์ เอาเวลาไปฝันถึงผู้หญิงในฝันคนนี้
- แค่ได้แอบรักเธอข้างเดียว ฉันคงเป็นได้แค่กระต่ายหมายจันทร์
- คำว่ากระต่ายหมายจันทร์ไม่ใช่มีแต่ในนิทาน ถ้ามันเกิดกับผู้ชายคนหนึ่ง ไม่สมหวังดั่งใจเขา แล้วเขาก็ต้องก้าวต่อไป น่าเจ็บปวดแต่เขาทำอะไรไม่ได้แล้ว
- ผู้ชายคนหนึ่งรักผู้หญิงคนหนึ่งมาก แต่หญิงคนนั้นมียศสูงกว่าตัวเขาไปมาก ทางครอบครัวจึงกีดกันเขาทั้งสอง น่าเศร้ากับพ่อหนุ่มคนนี้จริงๆ เป็นได้แค่กระต่ายหมายจันทร์
- เรามันแค่คนเดินดินธรรมดา เธอเป็นดั่งนางฟ้า สุดท้ายเราก็แค่กระต่ายหมายจันทร์ แพ้แบบหมดรูป