สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ล. เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยเลี้ยงช้างกินขี้ช้าง
ที่มาของสำนวน เปรียบเปรยถึงคนที่เลี้ยงช้างและมีกล้วยที่เป็นอาหารสำหรับช้าง แต่ไม่ยอมป้อนให้ช้างกิน กลับเอากล้วยนั้นไปขายให้คนที่สงสารช้าง ซื้อเพื่อป้อนอาหารช้างนั้นซะเอง
คนเลี้ยงช้างของหลวงในสมัยโบราณที่เรียกว่า ตะพุ่น คือ คนเกี่ยวหญ้ามาให้ช้างกิน โดยเมื่อเกี่ยวหญ้าแล้วก็จะนำมาวางกองไว้ห่างๆ ไม่ให้ช้างเอางวงตวัดหญ้ากินเองได้ เมื่อช้างหิวก็ส่งเสียงร้องและฟวดงวงไปมา คนที่เดินผ่านมาก็เกิดความสงสัยถามว่าทำไมถึงไม่เอาหญ้าให้ช้างกิน คนเลี้ยงก็ตอบว่าถ้าอยากให้ช้างกินหญ้าก็ช่วยซื้อหญ้าให้ช้างกินหน่อยเถอะ ด้วยความสงสารคนที่เห็นดังนั้น ก็เลยต้องซื้อหญ้าให้ช้างกิน คนเลี้ยงช้างก็เลยได้เงินค่าหญ้าไปฟรีๆ
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การหาผลประโยชน์โดยมิชอบจากงานที่ทํา กล่าวคือ คนที่หาประโยชน์จากงานที่ตนเองทำอยู่ ใช้เปรียบเทียบคนที่ทำงานชนิดใดแล้วพลอยมีส่วนได้ประโยชน์จากงานนั้น แต่เป็นประโยชน์ที่ไม่ถูกต้อง ไม่บริสุทธิ์
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตเลี้ยงช้างกินขี้ช้าง
- สมชายเป็นพวกเลี้ยงช้างกินขี้ช้าง ชอบขอความเห็นใจให้ซื้อปลาไปปล่อย สุดท้ายก็จับปลาที่คนอื่นปล่อยนั่นแหละ มาวนขายอีกที ได้ทั้งขึ้นทั้งล่องจริงๆ
- เขาขายข้อมูลสินค้าใหม่ของบริษัทให้กับคู่แข่งเพราะได้เงินตอบแทนเข้ากระเป๋าตัวเองเป็นจำนวนมาก เพราะเขาเลี้ยงช้างกินขี้ช้างแบบนี้บริษัทเราถึงไม่มีวันชนะคู่แข่งได้เลย
- สังคมไทยในวงราชการทุกกระทรวง ทบวง กรม มีการแสวงหาผลประโยชน์โดยมิชอบจากโครงการต่างๆอย่างมากมาย เลี้ยงช้างกินขี้ช้างกันตรึม
- เจ้านายไว้ใจมอบหมายหน้าที่ให้คุณควบคุมดูแลการจัดซื้อสินค้าทั้งหมด แต่คุณกลับทุจริตโดยปลอมจำนวนเงินในการสั่งซื้อสินค้าและนำส่วนต่างเข้าตัวเอง เลี้ยงกินขี้ช้างแบบนี้คงไม่มีวันเจริญหรอก
- อยากเจริญในหน้าที่การงานอย่าเป็นคนเลี้ยงช้างกินขี้ช้าง ต้องให้เกียรติงานที่ตนเองทำ สักวันความดีและความขยันจะผลักดันเราสู่ความสำเร็จ