สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ช. ชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว
ที่มาของสำนวน ชายสามโบสถ์ หมายถึง บวชและสึกมามากกว่าสามครั้ง ส่วนหญิงสามผัว หมายถึง ผู้หญิงที่ผ่านผู้ชายมาเยอะ
“หญิงสามผัว ชายสามโบสถ์” ถูกนำมาสร้างเป็นนวนิยายเรื่อง ชายสามโบสถ์ ขึ้น และปรากฏในคำนำของไม้ เมืองเดิม ในการพิมพ์เรื่องชายสามโบสถ์ว่า
ผู้ใหญ่ท่านกล่าวว่า “ชายสามโบสถ์” เป็นผู้ที่ใครยากจะคบหาหรือคบไม่ได้เสียเลย ซึ่งก็เนื่องจากในสมัยที่กล่าวคำนั้น เมื่อผู้ใดได้เข้าวัดบวชเรียนเพราะสำนักศึกษาคงมีอยู่ตามวัดนั่นเองจึงเป็นผู้ฉลาดเฉลียว รู้ธรรมะสูงกว่าชาวบ้านสามัญ
แต่หากการบวชบ่อยสึกบ่อยย่อมทำให้ผู้อื่นเล็งไปว่าเป็นคนเหลวไหล สิ้นหนทางสิ้นคิดที่จะเป็นฆราวาสก็จำเป็นต้องผินหน้าเข้าวัดเพื่อล้างชั่วหรือจ้องโอกาสและช่องทางที่จะบ่ายหน้าสู่เพศฆราวาสอีก
และเป็นคำคู่กันไปกับ “หญิงสามผัว” ก็น่าจะมีความหมายเป็นทำนองเดียวกันว่า หญิงซึ่งมีเหย้าเรือนลูกผัวไปแล้วและมีอีกแลเลิกร้างกันไปอีก ก็ย่อมจะมีผู้เล็งเห็นว่าหากหญิงดีไหนเลยจะเกิดการเลิกร้างและได้เสียกันบ่อยอย่างหนึ่ง
อีกอย่างหนึ่ง การมีสามีมากก็ย่อมจะรู้และชำนาญในเล่ห์ผัวเล่ห์เมียมากขึ้นพร้อมมารยาสาไถยตามส่วน
สรุปความหมายของสำนวนนี้ ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ตามความเชื่อของคนสมัยก่อนคือ ผู้ชายที่บวชแล้วสึกถึงสามหน ผู้หญิงที่มีผ่านชายมาหลายคน คบ-หย่า หลายหน ใช้พูดเป็นเชิงตําหนิว่าเป็นคนที่ใจโลเล ไม่น่าคบ
ณ ปัจจุบัน สำนวนนี้ใช้ในการสอนคนว่าคนที่ไม่ควรไปรัก หรือมีความสัมพันธ์ในเชิงชู้สาวด้วย เนื่องจากเป็นคนใจโลเล มีจิตใจไม่มั่นคง
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว
- สมัยทุกวันนี้โลกเปลี่ยนสังคมเปลี่ยนหมดแล้ว ความเชื่อค่านิยมไม่เหมือนสมัยก่อน การที่ชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว คนที่มีผัวเดียวเมียเดียวก็มี คนที่มีผัวมากกว่าสามผัวก็เยอะจนนับไม่ถ้วน เพราะถ้าผัวไม่ดีเค้าก็ไม่รู้ว่าจะมีทำไม ทำไมจะต้องทน จึงเอาไว้สอนใจว่าคนที่จิตใจไม่มั่นคง โลเล จะดีกว่า
- คนที่จะเป็นผู้นำได้ควรมีความเด็ดเดี่ยว มั่นคง ไม่ใช่เป็นชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว โลเล ไม่กล้าตัดสินใจแบบนี้ แล้วลูกน้องที่ไหนเขาจะนับถือคุณ
- นี่…สมชาย เราเตือนนายแล้วนะว่าอย่าไปหลงรักผู้หญิงคนนั้น เพราะเธอคนนั้นมีจิตใจโลเลไม่มั่นคง ตรงกับสำนวนไทยที่ว่า “ชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว” ไว้ใจไม่ได้
- ฉันว่าเธอควรจะเลิกคบกับผู้ชายคนนี้ได้แล้ว ทั้งๆที่คบกับเธอแต่ยังไปหาสู่กับแฟนเก่า เธอจะฝากอนาคตไว้กับชายสามโบสถ์ หญิงสามผัว ที่จิตใจโลเล ไม่มั่นคงแบบนี้ได้อย่างไร
- ผู้หญิงสามผัว มีคนแรก ก็ไม่ถูกใจ หย่า มีคนที่สองก็ไม่ถูกใจ ก็หย่า มีคนที่สาม คุณคิดว่าจะมีคนที่สี่ไหมแหละ? ผู้ชายสามโบสถ์ บวชครั้งแรก แล้วก็สึก แล้วไปบวชอีกเป็นครั้งที่ สอง แล้วก็สึก แล้วบวชอีกเป็นครั้งที่ สาม คุณคิดว่าจะมีครั้งที่สี่ไหมแหละ? นี่แหละคือคนจิตใจโลเล ตามสำนวนชายสามโบสถ์ หญิงสามผัวเลย