สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ น. นกน้อยทำรังแต่พอตัว
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยนกน้อยทำรังแต่พอตัว
ที่มาของสำนวน มาจากธรรมชาติการสร้างรังของนก นกจะสร้างรังตามขนาดตัวของมัน นกตัวเล็กจะสร้างรังขนาดเล็ก มันจะไม่สร้างรังที่ใหญ่เกินตัวมันมากนั่นเอง
นกแต่ละสายพันธุ์ก็ทำรังต่างกันไป นกเขาตัวใหญ่ก็ใช้กิ่งไม้ใหญ่หน่อย เพื่อรองรับขนาดของตัวที่ใหญ่ของมันและลูกๆ อยู่สูงหน่อย รังค่อนข้างเปิดๆ เพราะตัวใหญ่กันทั้งครอบครัว
นกตัวเล็กๆอย่างนกปรอดหน้านวลที่มาทำรังในหมวกกันน็อคที่แขวนไว้ ก็เป็นรังเล็กๆ ใช้เศษใบไม้ กิ่งไม้เล็กๆ สานเป็นรังที่สวยงามทีเดียว เป็นหลุมลึกเพื่อรองรับไข่และลูกนกที่ตัวเล็กไม่ให้หลุดออกมานอกรัง
ซึ่งวิธีการสร้างรังของมันก็จะต่างไปตามพฤติกรรมของนกแต่ละชนิด
สรุปความหมายของสำนวนนี้ ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การจะกระทำการใดๆ ควรทำให้พอเหมาะ พอสมควรแก่ฐานะและความสามารถของตน ไม่ควรทำอะไรเกินตัว
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตนกน้อยทำรังแต่พอตัว
- นกน้อยควรทำรังแต่พอตัว การนำข้อที่คิดเช่นนี้มาสอนก็เพื่อให้ลูกหลานได้ตระหนักว่าจะทำอะไรก็ทำให้พอเหมาะพอดี และพอเพียงแก่ความต้องการของตนเอง หรืออีกนัยหนึ่งให้ใช้ความพอเพียงแก่ตนเองเป็นตัวกำหนดในการกระทำ ทั้งนี้เพื่อป้องกันมิให้ทำอะไรเกินตัว และก่อความทุกข์ความเดือดร้อนแก่ตนเองโดยไม่จำเป็น
- ก่อนจะตัดสินใจอะไรคิดให้ดีๆก่อนนะ อยากได้บ้านหลังโตราคาหลายล้าน ทั้งๆที่ตัวเธอยังมีภาระอื่นๆ อีกมาก จะผ่อนไหวหรือเปล่า ต้องคิดไว้บ้างนะว่านกน้อยทำรังแต่พอตัว
- ดาวเรือง กับ ลั่นทม ทำงานเป็นลูกจ้างชั่วคราวในบริษัทแห่งหนึ่ง ซึ่งเธอทั้งสองมีรายได้ไม่มากนัก ดาวเรืองเช่าห้องพักเล็กๆ อยู่ไปก่อน ต่างจากลั่นทมที่ไปเช่าคอนโดหรู ๆอยู่ ทั้งๆ ที่ตนเองมีรายได้ไม่มาก
- ผมไม่ไปอวดร่ำอวดรวย แข่งขันอะไรกับใครหรอก ผมก็มีเงินเพียงเท่านี้ซื้อรถคันเล็กๆ ให้เดินทางได้ไม่ลำบากก็เพียงพอแล้ว ยึดคตินกน้อยทำรังแต่พอตัว
- นกน้อยทำรังแต่พอตัว คนทำรังตามความพอใจ หลายๆ คนมักเลือกให้ใหญ่ไว้ก่อน กะว่าเอาให้คุ้ม เผื่ออนาคต(เมื่อไหร่ก็ไม่รู้) ซึ่งพอใหญ่ไปบางส่วนของบ้านก็กลายเป็นพื้นที่ว่างเปล่า กลายเป็นวางของที่ไม่เป็นหมวดหมู่ไว้รวมกัน การทำความสะอาด การซ่อมบำรุงก็เยอะเกินจะดูแลไหว บ้านก็ทรุดโทรม