สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ท. ทำคุณบูชาโทษ
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยทำคุณบูชาโทษ
ที่มาของสำนวน มาจากนิทานพื้นบ้านภาคใต้ เรื่องทำคุณบูชาโทษ เป็นนิทานของชาวบ้านที่เล่าสืบต่อๆ กันมา มีคุณค่าในการอบรมสั่งสอนให้มีความกตัญญูรู้คุณต่อผู้มีพระคุณ โดยเฉพาะในเรื่องทำคุณบูชาโทษ แม้แพะจะเป็นสัตว์แต่ก็สำนึกในบุญคุณเจ้าของบ้านที่ให้ข้าวให้น้ำให้ที่พักพิง ถึงแม้ตัวเองจะเห่าไม่ได้เหมือนสุนัขแต่ก็ส่งเสียงร้องได้เพื่อให้เจ้าของบ้านรู้ตัวว่ากำลังจะมีภัยเข้าบ้าน แต่จากความไม่เข้าใจของผู้เป็นเจ้าของกลับเห็นว่าเสียงร้องของแพะเป็นสิ่งที่น่ารำคาญ และตีแพะจนตาย จึงกลายเป็นการทำคุณบูชาโทษ ดังนิทานเรื่องนี้
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 คือ ทําคุณแต่กลับเป็นโทษ ทําดีแต่กลับเป็นร้าย หรือการช่วยเหลือผู้อื่นด้วยความบริสุทธิ์ใจ แต่กลับได้รับโทษหรือผลร้ายตอบแทน มักใช้พูดคู่กับ โปรดสัตว์ได้บาป
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตทำคุณบูชาโทษ
- น่าเห็นใจหล่อนจริงๆ ไปรับเลี้ยงเด็กกำพร้ามาคอยเลี้ยงดูเป็นอย่างดี รักเหมือนลูก แต่เด็กคนนั้นกลับพาพวกมาขโมยของในบ้าน ทำคุณบูชาโทษแท้ๆ
- “ทำคุณบูชาโทษ โปรดสัตว์ได้บาป” อันที่จริงทำบุญย่อมได้บุญ ทำบาปย่อมได้บาปทำดีย่อมได้ดี ทำชั่วย่อมได้ชั่วให้พิจารณาว่าสิ่งที่เราทำนั้นตรงตามวัตถุประสงค์ที่ให้ทำไหมประกอบด้วยปัญญาไหมเราจะได้ไม่เหนื่อยฟรี ไม่บ่นฟรีเหมือนลิงโง่เฝ้าสวนที่ช่วยรดน้ำต้นไม้มันดึงต้นไม้ดูรากเพื่อรดน้ำ ต้นไหนรากยาวก็รดมากต้นไหนรากสั้นก็รดน้อยต้นไม้เหล่านั้นก็ถึงแก่ความตายหมดลิงก็คิดว่าตนเองขยันลิงก็คิดว่าตนเองทำถูกต้องตามทฤษฎีตนความขยันที่ไม่ถูกวัตถุประสงค์ ไม่พิจารณาให้ดีความคิดหรือทฤษฎีที่ผิด ไม่ประกอบด้วยปัญญาย่อมไม่ก่อเกิดประโยชน์
- ทำคุณบูชาโทษจริงๆ สมชายเก็บโทรศัพท์มือถือได้ในห้างสรรพสินค้า ก็โทรตามหาเจ้าของ แต่กลับถูกเจ้าของโทรศัพท์มองว่าสมชายเป็นขโมยไปเสียได้
- ทำคุณบูชาโทษ นักแสดง-พิธีกรรุ่นใหญ่ ถูกโทรทวงหนี้แถมโดนด่าฟรี หลังถูกอ้างชื่อค้ำประกันเงินกู้นอกระบบ ยุคนี้อยู่ยากขึ้นทุกวันเพราะมิจฉาชีพมีทุกรูปแบบ แม้เหล่าคนมีชื่อเสียงยังถูกอ้างชื่อ ทำให้เดือดร้อน
- ชะตาชีวิตทำคุณบูชาโทษ เงียบจนโดนเอาเปรียบ เจ็บแต่เก็บอาการ อย่าเอาใจใครจนลืมรักษาน้ำใจตัวเอง ชีวิตมักเป็นผู้นำมักโดนกดดัน