สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ป. ปลาติดร่างแห (ติดหลังแห)
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยปลาติดร่างแห
ที่มาของสำนวนนี้ ปลาติดร่างแหหรือปลาติดหลังแห มาจากการที่คนเราใช้แหทอดปลา แหก็จะกางออกไปครอบปลาตามวงกว้างของปากแห ปลาที่อยู่ในหน้าแหก็จะว่ายหนีออกไปไม่ได้ เมื่อลากแหขึ้นมาปลาก็จะติดหน้าแหขึ้นมาด้วย แต่ก็จะมีปลาบางตัว ที่อยู่นอกปากแห แทนที่จะว่ายน้ำไปไกลๆ จากรัศมีปากแห ก็ยังอุตส่าห์ว่ายเข้ามาติดหลังแห คือติดจากข้างนอกมาข้างใน นับว่าเซ่อซ่าอ้อนเป็นปลาร้าปลาเจ่าเหลือประมาณ อันมีความหมายว่าจริงๆ แล้วไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรง แต่พลอยฟ้าพลอยฝนเข้าไปเกี่ยวข้องด้วย
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ คนที่ได้รับเคราะห์กรรมร่วมกับผู้อื่นๆ ที่กระทำความผิด ซึ่งตนเองไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องเลยแม้แต่น้อย หรือคนที่พลอยรับเคราะห์กรรมกับคนอื่น ทั้งๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพันด้วย
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตปลาติดร่างแห
- อึ้ง! พบเต่าอัลลิเกเตอร์ ซากดึกดำบรรพ์มีชีวิตติดร่างแห-กัดมือคนหาปลากำแพงเพชร
- ผมนั่งกินข้าวอยู่ข้างทางกับเพื่อนๆในกลุ่ม แล้วมีวัยรุ่นอัลธพาลแถวนั้นซึ่งไม่ชอบหน้าเพื่อนของผม เขาเข้ามาหาเรื่องแล้วเกิดการต่อสู้ ทั้งที่ผมไม่รู้เรื่องอะไร แต่พลอยเจ็บตัวไปด้วย ตรงกับสำนวนไทยที่ว่าปลาติดหลังแห
- นายบังเอิญ พลอยถูกจับร่วมไปกับวงเล่นการพนัน โดยที่ตนไม่ได้ร่วมวงเล่นแต่อยู่ในสถานที่นักพนันเขาเล่นกัน เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจบุกเข้าจับกุมนักเล่นการพนัน ก็เลยถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับไปโรงพักด้วย
- สมชายโดนลูกหลงเพราะเขาไปเดินอยู่ใกล้ๆ กลุ่มอันธพาล พอเกิดเหตุมีเรื่องชกต่อยกัน เขาจึงเป็นปลาติดร่างแหโดนรุมทำร้ายจนบาดเจ็บไปด้วย
- บางทีการลงทุนกับอะไรซักอย่างควรมีความรู้ในสิ่งที่ตนจะไปลงทุนด้วย ไม่งั้นจะพลอยเป็นปลาติดร่างแหให้กับเจ้ามือหรือมิจฉาชีพได้