Advertisements
สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ก. กระดังงาลนไฟ
ความหมายสุภาษิตคำพังเพยกระดังงาลนไฟ
ที่มาของสำนวน ดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมแรง (ใช้กลั่นทำน้ำอบน้ำหอมได้) ชื่อกระดังงามาอุปมาไว้ว่า เหมือนผู้หญิงที่เคยมีประสบการณ์ผ่านชีวิตคู่มาก่อนย่อมมีเสน่ห์ในการปรนนิบัติเอาอกเอาใจผู้ชายได้ดี เหมือนกระดังงา เอาไปลนไฟอ่อนๆ ยิ่งมีกลิ่นหอมแรงจัด (ใช้อบผ้าได้ดีมีกลิ่นผ้าหอม ใช้ทำอุบะ อบผ้าขนหนู ผ้าเช็ดหน้า ฯลฯ)
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ หญิงที่เคยแต่งงานหรือผ่านผู้ชายมาแล้ว ย่อมรู้จักชั้นเชิงทางปรนนิบัติและเอาอกเอาใจผู้ชายได้ดีกว่าหญิงที่ยังไม่ได้แต่งงาน
สำนวนนี้โบราณท่านเปรียบผู้หญิงที่เคยแต่งงานหรือเคยผ่ายผู้ชายมาแล้วว่าเป็นผู้มีประสบการณ์ มีชั้นเชิง รู้หนักรู้เบา ในการปรนนิบัติหรือทำให้ชายคนรักของตนพึงพอใจ ซึ่งเหนือกว่าสตรีซึ่งยังไม่ได้แต่งงานนั่นเอง
Advertisements
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตกระดังงาลนไฟ
- เพราะผู้หญิงถูกเปรียบดั่งดอกไม้มาแต่กาลก่อน เราจึงพบเห็นสำนวนหรือคำเปรียบเปรยมากมายใช้อธิบายคุณลักษณะของสตรีเพศ ตั้งแต่สาวน้อยแรกรุ่น หญิงสาวสะพรั่ง ไปจนกระทั่งสาวใหญ่ที่พราวเสน่ห์ โดยหากผ่านการใช้ชีวิตแต่งงานมาแล้วนั้น มีหนึ่งสำนวนที่เราคุ้นเคยกันกับการนิยามหญิงเหล่านั้นว่า ‘กระดังงาลนไฟ’
- การเอากระดังงาไปลนไฟ จะใช้เพื่ออบขนมให้หอม ส่งกลิ่นเตะจมูก ให้รู้สึกอยากกิน ส่วนหญฺิงที่ได้ชื่อว่า เป็นกระดังงา ลนไฟ เคยผ่านผู้ชายมาก่อน ก็จะมีกิริยาจัดจ้าน เจนจัด เรื่องผู้ชาย เป็นเสน่ห์ดึงดูด ทำให้เกิดความน่าสนใจกว่าหญิงสาวโสด ที่ไม่ประสีประสาเรื่องนี้ แต่การได้ชื่อว่า เป็นกระดังงาลนไฟ ก็เป็นภาพพจน์ที่ไม่ดีนัก เป็นที่ครหา ติฉินนินทาได้ การเป็นผู้หญิงที่เคยผ่านผู้ชาย ผ่านการแต่งงาน เป็นหญิงหม้าย จึงควรระมัดระวังในเรื่องกิริยามารยาท โดยเฉพาะการแสดงออกในเรื่องผู้ชาย
- คุณคะ สงสัยลูกชายเราจะหลงแม่ม่ายคนนี้จนโงหัวไม่ขึ้นซะแล้ว แม่นี้ก็ปรนนิบัติเต็มที่เป็นแม่งดอกกระดังงาลนไฟเชียว
- มองเห็นดอกกระดังงา คนเขาว่าต้องลนไฟ จึงหอมซึ้งตรึงฤทัย ฉันมิได้เห็นด้วยเลย ดอกเหี่ยวเหี่ยวเทียวหนอเธอ ยังพร่ำเพ้อกันโธ่เอ๋ย ดอกบนต้นฉันยังเคย ดมกลิ่นชิดเชยแล้วเสบยไปหลายวัน
- เจ้านพเพื่อนเราสงสัยจะไม่รอดมือน้องไหมแล้วละ เจอแม่กระดังงาลนไฟลนไฟเข้าให้ เพื่อนเราอยู่ติดบ้านเลย
Advertisements