สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ จ. โจรปล้นสิบครั้ง ไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยโจรปล้นสิบครั้ง ไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว
ที่มาของสำนวน โบราณท่านใช้เตือนให้ระวังฟืนไฟ เนื่องจากสมัยก่อนบ้านมักสร้างจากไม้ ผนังด้านข้างทำจากไม้ไผ่ หลังคาก็มุงด้วยจากหรือหญ้าคาซึ่งเป็นเชื้อไฟอย่างดี ครัวซึ่งมีไฟอยู่บนบ้าน อีกทั้งยังจุดตะเกียงเพื่อให้ความสว่างอีกด้วย ซึ่งทั้งหมดมีความเสี่ยงที่จะเกิดไฟใหม้บ้าน โบราณท่านจึงเตือนไว้ด้วยสำนวนนี้
สรุปความหมายของสำนวนนี้ ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ใช้กล่าวถึงเหตุร้ายที่เกิดขึ้น และทำให้ เกิดผลเสียหายอย่างร้ายแรงตามมา โจรปล้นนั้นก็จะสามารถเอาไปได้เพียงเงินทองและทรัพย์สินขนาดเล็กเท่านั้น ไม่สามารถนำตัวบ้านหรือทรัพย์สินขนาดใหญ่ไปได้ แต่ถ้าไฟไหม้ ไฟสามารถเผาผลาญทรัพย์สินได้ทุกชนิด ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ แม้กระทั่งตัวบ้าน
สำนวนนี้ยังต่อความหมายได้โดย “โจรปล้นสิบครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว แต่ไฟไหม้สิบครั้งก็ยังไม่เท่ากับการเล่นการพนันครั้งเดียว” ซึ่งหมายความว่า ไฟจะไหม้บ้านกี่รอบก็ตาม ที่ดิน ทั้งที่ปลูกบ้านและที่ทำกิน รวมถึงทรัพย์สินที่ใส่ไหฝังไว้ใต้ดินก็ยังอยู่ แต่ถ้าใครติดการพนันหรือโดนผีพนันเข้าสิง ทรัพย์สินเหล่านี้จะถูกนำไปขายเพื่อเล่นการพนันหมด จะไม่เหลืออะไรเลย
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตโจรปล้นสิบครั้ง ไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว
- เป็นจริงอย่างที่มีคนกล่าวกันไว้ “โจรปล้นสิบครั้ง ไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว” ไม่ได้เป็นการพูดเกินจริงเลย เพราะต่อให้โจรปล้นอย่างไรก็คงจะเอาบ้านเราไปไม่ได้ แต่หากเป็นเหตุการณ์ไฟไหม้ แม้แต่บ้านก็คงจะไม่เหลือ ให้อาศัยหลับนอน
- โจรปล้นสิบครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว ความรุนแรงของการเกิดสึนามีที่ภูเก็ตเมื่อปี 2547 ได้สร้างความเสียหายต่อชีวิตและ ทรัพย์สินอย่างมาก บางคนสิ้นเนื้อประดาตัว หมดตัวไม่มีเหลือ บ้านพัง ทรัพย์สมบัติ หายไปกับน้ำทะเล
- “โจรปล้น 10 ครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว” คำกล่าวที่ดูแสนคร่ำครึ และถูกนำมาพูดเปรียบเปรยเตือนสติกันมาอย่างยาวนานยังคงความจริงอยู่เสมอ ไม่ว่าเทคโนโลยีในการป้องกันอัคคีภัย ความปลอดภัยจะก้าวไปไกลขนาดไหน แต่ก็ไม่สามารถเอาชนะความละเลย ความประมาทของมนุษย์ได้
- นั่นละภาษิตที่ว่า “โจรปล้นสิบครั้งยังเหลือบ้าน ไฟไหม้บ้านสิบครั้งยังเหลือที่ดิน แต่เล่นการพนันครั้งเดียวไม่เหลืออะไรสักอย่าง” เตือนลูกหลานให้ดีเสมอก่อนการพนันจะทำลายชีวิต ทำลายทุกสิ่ง
- โจรปล้นสิบครั้ง ไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว สังคมไทยต้องการบริจาคเสื้อผ้าให้น้อง บ้านไฟไหม้วอดทั้งหลัง และคนไทยก็ช่วยกันบริจาคอย่างท่วมท้น ที่แหละน้ำใจคนไทย