สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ก. ไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ
ที่มาของสำนวน มาจากการชนไก่ โดยไก่ดีตีหล้าๆ คือไก่ที่ไม่ตีคู่ต่อสู้แบบมั่วๆ ไปเรื่อยๆ แต่ไก่ดีนั้นจะตีคู่ต่อสู้ในจุดตาย หรือจุดสำคัญที่จะทำให้คู่ต่อสู้เจ็บหนักและพ่ายแพ้ไปในที่สุด ส่วนไก่ขี้ข้าตีเอาๆ ก็คือไก่ที่เอาแต่ตีคู่ต่อสู้แบบมั่วๆ สะเปะสะปะ
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 คือ คนฉลาดย่อมมีความสุขุมรอบคอบ ไม่แสดงท่าทีออกมาให้ผู้อื่นเห็น ในทันทีทันใด ส่วนคนโง่มักชอบแสดงอะไรออกมาโดยไม่คิดและทํา ให้คนอื่นพลอยไม่ชอบไปด้วย
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ
- จะลงทุนในตลาดหุ้นตรงรู้จักหวะใจเย็นๆ ไม่ใช่จะใส่ทุกจุด เหมือนดั่งไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ จังหวะดีกดให้สุด จังหวะไม่ดีอย่ามั่ว เพราะเดี๋ยวเงินจะหายหมดแน่นอน
- นักมวยขวัญใจชาวไทยขึ้นชกกับคู่ต่อสู้ชาวกุนขแมร์ นักมวยไทยใช้ลีลาและชั้นเชิงในการชกเก็บคะแนน ผิดกับคู่ต่อสู้ที่มุ่งบุกชกอย่างเดียวแต่ทำแต้มไม่ได้ จนในที่สุดกรรมการก็ตัดสินให้สมจิตรชนะ ได้รับเหรียญทองในการการแข่งขันกีฬาโอลิมปิค เข้าสำนวนไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ
- “อันไก่เก่งเพ่งตีที่จุดดับ ย่างขยับมาดมั่นมิหันเห ไก่กระจอกออกท่าว่าโงเง ทั้งบุ่มบ่ามโผเผเอาหัวซุน คนฉลาดมาดดีที่สมอง รู้ดำริตริตรองหมดข้องขุ่น กระทำกิจคิดพิเคราะห์ด้วยเหมาะดุล ไม่หัวหมุนเหมือนไก่… ไร้ฝีมือฯ”
- ไก่ผมเป็นไก่ดีตีหล้าๆ เพราะการเลี้ยงดู การเลือก ไม่ใช่เลือกมั่วๆ อย่างกับไก่ขี้ข้าตีเอาๆ การชนไก่ต้องใช้สมองและประสบการณ์ด้วย
- ไก่ดีตีหล้าๆ ไก่ขี้ข้าตีเอาๆ เปรียบดั่งคนฉลาดจะรู้จักพินิจพิจารณาก่อนที่จะทำอะไรลงไป ผิดกับคนโง่ที่มุ่งแต่จะทำโดยไม่พินิจพิจารณาให้ดีเสียก่อน