สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ด. เด็ดดอกฟ้า
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยเด็ดดอกฟ้า
ที่มาของสำนวน ในวรรณคดีเรื่องกามนิต นางวาสิฏฐีเคยพูดว่า “ดูซี กามนิต นั่นคือแม่คงคาในสถานสวรรค์ ขอให้เราปฏิญญาต่อพระคงคาในสวรรค์ซึ่งมีน้ำขาวดั่งเงินยวง เป็นที่เลี้ยงดอกบัวในทะเลบนสวรรค์โน้น” และกามนิตรำพึงว่า “รู้สึกประหนึ่งว่าดวงใจของเราทั้งสอง ในทันทีทันใดลอยขึ้นอยู่เหนือความทุกข์แห่งโลกนี้ ขึ้นไปจุติอยู่ในดอกฟ้าบนสวรรค์“ คำพูดของกามนิตและวาสิฏฐีทำให้ทราบว่า “ดอกฟ้าบนสวรรค์” ของกามนิต คือ “ดอกบัวในทะเลบนสวรรค์” ของวาสิฏฐี นั่นเอง
ดอกฟ้า เป็นคำเปรียบหมายถึงหญิงที่มีฐานะสูงศักดิ์กว่าชายที่หมายปอง ใช้เป็นสำนวนว่า ดอกฟ้ากับหมาวัด หมายความว่า ผู้หญิงที่มีฐานะหรือศักดิ์ศรีสูงกว่าผู้ชาย ในขณะที่เปรียบผู้ชายเป็นหมาวัดซึ่งเป็นสัตว์ที่ถูกทอดทิ้ง มีฐานะที่ต่ำต้อย เป็นสำนวนที่ใช้ในเชิงดูถูกหรือกล่าวถึงความไม่คู่ควร ยังมีสำนวนอื่นที่มีความหมายใกล้เคียงกัน เช่น กระต่ายหมายจันทร์ เปรียบผู้ชายเป็นกระต่ายที่ต่ำต้อย และหญิงเป็นดวงจันทร์ที่อยู่สูง นอกจากนี้ยังพบคำว่าดอกฟ้าที่ใช้เป็นคำสอน เช่น อย่าหมายเด็ดดอกฟ้า หรือ ดอกฟ้าไม่โน้มกิ่ง เป็นต้น
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ผู้ชายที่หมายปองหญิงสาวที่สูงศักดิ์ มีฐานะดีกว่าตนเองมาก และพยายามทุกวิถีทางที่จะให้ได้เธอมาครอบครอง
สำนวนนี้นิยมใช้กับผู้ชายได้หญิงสูงศักดิ์กว่า ร่ำรวยกว่า ชาติตระกูลดีกว่ามาเป็นภรรยา ได้สมปรารถนา
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตเด็ดดอกฟ้า
- เกิดเป็นผู้ชายต้องพัฒนาตัวเอง ถึงฟ้าจะสูงแค่ไหนเราก็ไปได้ ถ้ารักตัวเอง เคารพตัวเอง พัฒนาตัวเอง เมื่อถึงจุดหนึ่งจะเด็ดดอกฟ้าได้ ไม่ว่าดอกจะอยู่สูงแค่ไหน ขึ้นไปได้หมด
- ผู้ชายบางคนหวังสบายด้วยการ เด็ดดอกฟ้า ตามจีบหญิงที่ร่ำรวยกว่าตนเอง ฐานะดีกว่า เพื่อแต่งงานเป็นภรรยา เพราะคาดหวังว่า จะมีชีวิตที่สุขสบาย หรือมีหน้ามีตา เพราะฐานนะของฝ่ายหญิงมีส่วนช่วย
- ถ้าคุณคิดจะเด็ดดอกฟ้าอย่างเธอ คุณก็คงต้องแสดงความสามารถอะไรสักอย่างออกมาให้เธอได้เห็น ไม่เช่นนั้นคุณก็คงจะสู้คู่แข่งคนอื่นไม่ได้หรอก
- ผมเป็นมนุษย์ปุถุชนคนธรรมดาๆหาเช้ากินค่ำ แต่เธอเป็นลูกสาวพ่อค้าใหญ่ระดับประเทศ ผมมิบังอาจไปเอื้อมเด็ดดอกฟ้า มาเชยชมหรอก
- ไม่เคยคิดเด็ดดอกฟ้า แต่ดอกฟ้ากลับมาชอบคนต่ำต้อยอย่างผม ซวึ่งไม่ห่างกันเกินไป เราไม่สามารถรักกันได้หรอก สังคมเรามันคนละแบบกัน