สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ น. น้ำขึ้นให้รีบตัก
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยน้ำขึ้นให้รีบตัก
ที่มาของสำนวนนี้คือ น้ำขึ้น หมายถึงเวลาที่น้ำในแม่น้ำลำคลองมีระดับสูงขึ้น สมัยก่อนเราใช้น้ำในแม่น้ำลำคลองเพื่ออุปโภคบริโภค เมื่อถึงเวลาน้ำขึ้น น้ำจะเต็มฝั่งใสสะอาดและตักได้ง่าย แต่เวลาน้ำลง น้ำจะแห้งขอดและขุ่นเพราะโคลนตมที่ก้นท้องน้ำ เราจึงมักรีบตักน้ำไว้ใช้เมื่อน้ำกำลังขึ้น ทำให้เกิดสำนวนว่า น้ำขึ้นให้รีบตัก น้ำขึ้นในที่นี้หมายถึงโอกาสที่มาถึง คำว่า ให้ บอกความบังคับหรือแนะนำแกมบังคับ
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ เมื่อมีโอกาสดีๆ หรือเมื่อโอกาสมาถึง ผ่านเข้ามา ให้รีบคว้าโอกาสนั้นเอาไว้ และเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ให้เต็มที่ ก่อนที่ช่วงเวลาที่มีโอกาสดีๆ จะผ่านไป
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตน้ำขึ้นให้รีบตัก
- ตอนนี้ข้าวกำลังราคาดี รีบขายเสียให้หมดยุ้งเถอะ อย่ามัวกักตุนไว้เลย น้ำขึ้นให้รีบตัก ถ้าน้ำลงแล้วจะพลาดโอกาส
- สมชายเป็นนักเรียนแลกเปลี่ยน ต้องไปศึกษาที่ต่างประเทศเป็นเวลาหนึ่งปี ก่อนไปครูได้บอกสมชายว่า น้ำขึ้นให้รีบตัก มีโอกาสแล้วก็ขอให้เก็บความรู้ประสบการร์ให้เยอะๆ
- ปัจจุบัน สำนวนน้ำขึ้นให้รีบตัก ถูกใช้ในทางที่ผิด ฉวยโอกาศเพื่อให้ได้มาบนความทุกข์ของผู้อื่น ซึ่งเราพบเห็นได้ในช่วงวิกฤต covid-19 นี้ ช่วยกันประคับประคองเพื่อให้ผ่านพ้นไปด้วยดีกลับมีกลุ่มคนบางกลุ่ม นอกจากจะอ้างว่าช่วย หรือไม่ได้ช่วยอะไรเลย ยังคอยหาหนทางเพื่อให้ตนเองอยู่รอด แต่ผู้อื่นกลับเดือดร้อน หยุดหากินบนความทุกข์ของผู้อื่นซักที!
- น้ำขึ้นให้รีบตักมันเป็นภาษาถิ่นที่ชาวบ้านสั่งสมภูมิปัญญาและเรียกกันมา เช่น น้ำลักจืดลักเค็มก็คือน้ำกร่อย คนโบราณเค้าจะสอนลูกหลาน เวลาน้ำจืดไหลลงมาให้รีบตัก เพราะเมื่อน้ำขึ้นสุดตัวจะเค็ม
- บริษัทค่ายรถน้ำมันยักษ์ใหญ่ทุ่มทุนวิจัย พัฒนา ยุคแห่งรถไฟฟ้า นับเป็นช่วงน้ำขึ้นให้รีบตัก ณ ตอนนี้ เพื่อเทคโนโลยีจะได้นำหน้าคู่แข่งรายอื่นๆ