สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ห. หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยหุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
ที่มาของสำนวน มาจากความจริงที่ว่าหมาชอบกินข้าวและแมวก็ชอบกินปลา ดังนั้นเมื่อหุงข้าวหรือปิ้งปลาให้ ทั้งหมาและแมวก็กินจนอิ่มหนำสำราญ หาได้ทุกข์ร้อนอย่างใดไม่ แต่คนหุงคนปิ้งกลับเสียทั้งข้าวและปลาให้หมาแมวกินโดยไม่ได้อะไร นอกเสียจากความสะใจ
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ การกระทำที่เป็นการประชดประชันบุคคลใดบุคคลหนึ่ง โดยผู้ประชดต้องการทำให้รู้สำนึก แต่ผู้ที่ถูกประชดไม่ได้รู้สึกสำนึกแต่อย่างใด และกลับได้รับผลประโยชน์จากการประชดนั้น
ข้อคิดที่ได้จากสำนวน หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว คนเราเมื่อมีอารมณ์โกรธ ต้องระวังความคิด ต้องมีสติ อย่าทำอะไรที่เป็นการประชดประชันผู้อื่น จนเกิดปัญหาใหญ่ตามมา
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตหุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
- การมีคู่ครองที่ใจร้อน เอาแต่ใจ ขี้โมโห หงุดหงิดง่าย ชอบทำประชด ทั้งการพูดจาหรือการกระทำ คนประเภท หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว แบบนี้ มักจะสร้างแต่ปัญหาตามมา อาจมีแต่เรื่องทะเลาะกันได้ทั้งวัน การคบคนประเภทนี้จะทำให้เสียสุขภาพจิตมากๆ
- คุณโกรธที่เขามาเรียกร้องเอาสมบัติที่ไม่ควรจะได้ แต่คุณก็ประชดยกให้เขามากมายขนาดนั้น ก็เหมือน หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว เขาก็ยิ่งชอบใจ ใช้เพลินไปเลย
- การจะประชดเพื่อให้ผู้อื่นรู้สำนึกนั้น ควรพิจารณาให้ดีเสียก่อนว่าสิ่งที่จะทำไปนั้น ผู้ถูกประชดนั้นจะรู้สึกสำนึกหรือไม่ ไม่เช่นนั้นก็จะเหมือนกับคำพังเพยที่ว่าหุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
- “หุง สารใส่หม้อล้น เหลือหลาย ข้าว คลุกใส่กระทาย ทุ่มไว้ ประชด สุนัขให้หาย โลภลัก หายฤๅ หมา เปรียบข้าชั่วใช้ ยิ่งให้ยิ่งกิน ปิ้ง มัจฉาใหญ่น้อย นับอนันต์ ปลา สุกเสร็จดึงดัน แดกให้ ประชด แมวจะให้มัน หายละโมบ หายฤๅ แมว เช่นบ่าวชั่วใช้ ยิ่งให้ยิ่งเหิม” จากโคลงสุภาษิตประจำภาพในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว
- เมื่อเกิดความโกรธหรืออยู่ในอารมณ์ที่ไม่ปกติต้องระวังความคิด ต้องมีสติเพราะความโกรธความเสียใจ ความแค้น อาจทำบางอย่าง ประชดผู้อื่น เหมือน หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว จนเกิดปัญหาใหญ่ตามมา บางคนทะเลาะกับแฟนน้อยใจที่แฟนไม่ดูแลก็ประชดด้วยการควงคนอื่น หวังให้แฟนเกิดความหึงหวง และกลับมาสนใจตนแต่ปรากฏว่าอีกฝ่ายกลับเอาจริง ไม่ได้คิดว่าเราประชด ได้โอกาสแล้วมีหรือจะยอมเลิกราง่ายๆ คราวนี้ก็จะสร้างปัญหาตามมากลายเป็นรักสามเศร้า