สำนวนสุภาษิตไทยหมวดหมู่ ข. ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา
ความหมายสำนวนสุภาษิตคำพังเพยขุดด้วยปาก ถากด้วยตา
ที่มาของสำนวนคือ เปรียบเปรยถึงการขุดเรื่องราวของเขามาพูดในทางที่ไม่ดี เพื่อให้เขารู้สึกเจ็บปวดจากคำพูดและถูกมองด้วยสายตาที่เหยียดหยามเหมือนโดนถูกมีดถาก
สรุปความหมายของสำนวน ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ เหยียดหยามทั้งวาจา และสายตามองแบบดูถูก มักใช้กับคนคุ้ยหรือค้นเอาเรื่องเก่ามาเปิดเผย หรือพูดจาทิ่มแทงให้เขาเสียหาย และมองด้วยสายตาเหยียดหยามไม่จริงใจ
ตัวอย่างการใช้สุภาษิตขุดด้วยปาก ถากด้วยตา
- เขารู้สึกโกรธจนทำอะไรไม่ถูกเพราะ ถูกหญิงสาวที่เขาหมายปองมาตั้งแต่ยังเด็ก แสดงอาการเหยียดหยามถึงขนาดขุดด้วยปากถากด้วยจา
- คุญนายบานเย็นเป็นเจ้าของตลาด ุกวันที่หล่อนออกไปเก็ยค่าเช่าแผงจะมีลูกน้องคอยติดตามเสมอ หากแม่ค้ารายใดไม่มีเงินจ่ายค่าแผง นอกจากหล่อนจะขุดด้วยปาก ถากด้วยตาแล้ว ยังให้ลูกน้องข่มขู่จนทำให้คนชังกันทั้งตลาด
- หนุ่มน้อยลูกชาวนา โดนดูถูกคิดเลขไม่เป็น เปลี่ยนเป็นแรงฮึดจนสอบติดข้าราชการ เป็นหน้าเป็นตาแก่ครอบครัว ไม่สนพวกขุดด้วยปาก ถากด้วยตา “ความรู้ คือใบเบิกทางของชีวิต” เป็นประโยคที่หลายต่อหลายคนพิสูจน์แล้วว่าจริงในยุคนี้
- คนจนอย่างเราคงไม่เป็นที่ต้อนรับในสังคม เพราะไม่ว่าจะไปไหนก็จะมีแต่คนรังเกียจถึงขนาดขุดด้วยปากถากด้วยตา
- ชีวิตผมเคยโดนดูถูกมามากมาย แต่ที่เจ็บที่สุดคือญาติพี่น้องขุดด้วยปาก ถากด้วยตานี่แหละ ถ้าคนไกลตัวจะไม่ว่าอะไรเลย แต่นี่คนใกล้ตัวเรา แต่ไม่เป็นไรผมจะเดินหน้าต่อไปและทำให้ดีที่สุด